توضیحات
ساختمان ترانسفورماتور
ترانسفورماتورها را با توجه به کاربرد و خصوصيات آنها به سه دسته کوچک متوسط و بزرگ دسته بندي کرد. ساختن ترانسفورماتورهاي بزرگ و متوسط به دليل مسايل حفاظتي و عايق بندي و امکانات موجود، کار ساده اي نيست ولي ترانسفورماتورهاي کوچک را مي توان بررسي و يا ساخت. براي ساختن ترانسفورماتورهاي کوچک، اجزاي آن مانند ورقه آهن، سيم و قرقره را به سادگي ميتوان تهيه نمود.
● اجزاي تشکيل دهنده يک ترانسفورماتور به شرح زير است؛
▪ هسته ترانسفورماتور:
هسته ترانسفورماتور متشکل از ورقههاي نازک است که سطح آنها با توجه به قدرت ترانسفورماتور ها محاسبه مي شود. براي کم کردن تلفات آهني هسته ترانسفورماتور را نميتوان به طور يکپارچه ساخت. بلکه معمولا آنها را از ورقه هاي نازک فلزي که نسبت به يکديگر عايق اند، ميسازند. اين ورقه ها از آهن بدون پسماند با آلياژي از سيليسيم (حداکثر ۴.۵ درصد) که داراي قابليت هدايت الکتريکي و قابليت هدايت مغناطيسي زياد است ساخته میشوند.
در اثر زياد شدن مقدار سيليسيم، ورقههاي دينام شکننده ميشود. براي عايق کردن ورقهاي ترانسفورماتور، قبلا از يک کاغذ نازک مخصوص که در يک سمت اين ورقه چسبانده ميشود، استفاده ميکردند اما امروزه بدين منظور در هنگام ساختن و نورد اين ورقهها يک لايه نازک اکسيد فسفات يا سيليکات به ضخامت ۲ تا ۲۰۰ ميکرون به عنوان عايق در روي آنها ميمالند و با آنها روي ورقه ها را ميپوشانند. علاوه بر اين، از لاک مخصوص نيز براي عايق کردن يک طرف ورقه ها استفاده ميشود. ورقههاي ترانسفورماتور داراي يک لايه عايق هستند.
بنابراين، در مواقع محاسبه سطح مقطع هسته بايد سطح آهن خالص را منظور کرد. ورقه هاي ترانسفورماتورها را به ضخامت هاي ۰/۳۵ و ۰/۵۵ ميلي متر و در اندازه هاي استاندارد ميسازند. بايد دقت کرد که سطح عايق شدهی ورقههاي ترانسفورماتور همگي در يک جهت باشند (مثلا همه به طرف بالا) علاوه بر اين تا حد امکان نبايد در داخل قرقره فضاي خالي باقي بماند. لازم به ذکر است ورقهها با فشار داخل قرقره جاي بگيرند تا از ارتعاش و صدا کردن آنها نيز جلوگيري شود.
▪ سيم پيچ ترانسفورماتور :
معمولا براي سيم پيچ اوليه و ثانويه ترانسفورماتور از هادي هاي مسي با عايق (روپوش) لاکي استفاده مي کنند. اينها با سطح مقطع گرد و اندازه هاي استاندارد وجود دارند و با قطر مشخص مي شوند. در ترانسفورماتورهاي پرقدرت از هادیهای مسي که به صورت تسمه هستند استفاده مي شوند و ابعاد اين گونه هادي ها نيز استاندارد است.
توضيح سيم پيچي ترانسفورماتور به اين ترتيب است که سر سيم پيچها را به وسيله روکش عايقها از سوراخهاي قرقره خارج کرد، تا بدين ترتيب سيم ها قطع (خصوصا در سيمهاي نازک و لايه هاي اول) يا زخمي نشوند. علاوه بر اين بهتر است رنگ روکشها نيز متفاوت باشد تا در ترانسفورماتورهاي داراي چندين سيم پيچ، را به راحتي بتوان سر هر سيم پيچ را مشخص کرد. بعد از اتمام سيم پيچي يا تعمير سيم پيچهاي ترانسفورماتور بايد آنها را با ولتاژهاي نامي خودشان براي کنترل و کسب اطمينان از سالم بودن عايق بدنه و سيم پيچ اوليه، بدنه و سيم پيچ ثانويه و سيم پيچ اوليه آزمايش کرد.
▪ قرقره ترانسفورماتور:
براي حفاظ و نگهداري از سيمپيچهاي ترانسفورماتور خصوصا در ترانسفورماتورهاي کوچک بايد از قرقره استفاده نمود. جنس قرقره بايد از مواد عايق باشد قرقره معمولا از کاغذ عايق سخت، فيبرهاي استخواني يا مواد ترموپلاستيک ميسازند. قرقرههايی که از جنس ترموپلاستيک هستند معمولا يک تکه ساخته ميشوند ولي براي ساختن قرقرههاي ديگر آنها را در چند قطعه ساخت و سپس بر روي همدگر سوار کرد. بر روي ديواره هاي قرقره بايد سوراخ يا شکافي ايجاد کرد تا سر سيم پيچ از آنها خارج شوند.
اندازه قرقره بايد با اندازه ي ورقه هاي ترانسفورماتور متناسب باشد و سيمپيچ نيز طوري بر روي آن پيچيده شود. که از لبههاي قرقره مقداري پايين تر قرار گيرد تا هنگام جا زدن ورقههاي ترانسفورماتور، لايهی رويي سيم پيچ صدمه نبيند. اندازه قرقرههاي ترانسفورماتورها نيز استاندارد شده است اما در تمام موارد، با توجه به نياز، قرقره مناسب را ميتوان طراحي کرد.
فعلا نظری موجود نیست.